Bakırköy Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi Yönetim Deneyimi

Kâr odak­lı bir şir­ket­te ana amaç kâ­rı mak­si­mi­ze et­mek iken, bir has­ta­ne­de ge­lir ve gi­der den­ge­si­ni sağ­la­ma­nın ya­nın­da asıl amaç ka­li­te­yi art­tı­ra­bil­mek­tir. Bu ne­den­le, has­ta­ne yö­ne­tim­le­rin­de; yö­ne­tim an­la­yı­şı, ka­li­te, gü­ven, ve­rim­li ve et­kin ça­lış­ma, mo­ti­vas­yon, re­ka­bet, ekip an­la­yı­şı bü­yük önem ar­zet­mek­te­dir. Doç. Dr. Me­da­im Ya­nık ile Ba­kır­köy Ruh ve Si­nir Has­ta­lık­la­rı Has­ta­ne­si’nde baş­he­kim­lik gö­re­vi sü­re­sin­ce ser­gi­le­di­ği yö­ne­tim tar­zı, han­gi ça­lış­ma­la­rı yap­tı­ğı ve bir ruh sağlığı has­ta­ne­si­ni na­sıl yö­net­ti­ği üze­ri­ne söy­le­şi yap­tık. Ken­di de­yi­mi ile can­lı bir yö­ne­tim de­ne­yi­mi­ni biz­ler­le pay­la­şan Ya­nık, yö­ne­ti­me ve yö­ne­ti­ci­li­ğe da­ir önem­li nok­ta­la­ra te­mas et­ti.Gö­re­ve gel­di­ği ilk gün­den iti­ba­ren doğ­ru so­ru­la­rı sor­ma­nın ge­rek­li ol­du­ğu­nu dü­şü­nen Ya­nık, ön­ce­lik­le ken­di­si­ni ve has­ta­ne­nin du­ru­mu­nu ana­liz ede­rek ça­lış­ma­la­rı­na baş­lar. Zi­ra ken­di­si bir bi­lim in­sa­nı­dır ve bir has­ta­ne­yi yö­ne­te­bil­mek için or­ta­mı ve şart­la­rı iyi bil­me­si ge­rek­mek­te­dir. Bu ne­den­le ken­di­si­ne, “Yö­ne­tim ne­dir? Ba­kır­köy Has­ta­ne­si ne­dir?” gi­bi baş­lan­gıç so­ru­la­rı so­rar ve on gün bo­yun­ca so­ru­la­rı­nı ce­vap­la­ma­ya ça­lı­şır. Bu on gü­nün so­nun­da Ya­nık’ın elin­de ken­di yaz­dı­ğı iki yüz say­fa­lık bir not oluş­muş­tur. Baş­he­kim­lik gö­re­vi­ni hak­kıy­la ya­pıp ya­pa­ma­ya­ca­ğı, yet­kin­lik ve Ba­kır­köy Has­ta­ne­si’nin du­ru­mu üze­ri­ne yap­tı­ğı ana­liz so­nu­cu bu işi ya­pa­bi­le­ce­ği­ne ka­rar ve­rir ve kol­la­rı sı­var.Ba­kır­köy Ruh ve Si­nir Has­ta­lık­la­rı Has­ta­ne­si 800 dö­nüm ara­zi üzerinde kurulu olup yak­la­şık 1900 ça­lı­şan­dan oluş­mak­ta ve Tür­ki­ye’nin en çok bi­li­nen has­ta­ne­si özel­li­ği­ni ta­şı­mak­ta­dır. Böy­le bü­yük bir has­ta­ne­yi yö­net­mek için ge­re­ken SWOT ana­li­zi (Strength, We­ak­ness, Op­por­tu­nity, Thre­at/Güç­lü ve Za­yıf Yön­ler, Fır­sat­lar, Teh­dit­ler) tam da Ya­nık’ın gö­re­ve gel­di­ği za­ma­na denk ge­len “Av­ru­pa İn­san Hak­la­rı İş­ken­ce ve Kö­tü Mu­ame­le­yi Ön­le­me Ko­mis­yo­nu”nun has­ta­ne­yi de­ğer­le­mek is­te­me­si ile ya­pı­lır. Ül­ke dı­şın­dan ge­len bir ku­ru­mun has­ta­ne­yi ge­zip ra­por ya­za­cak ol­ma­sı ba­zı ça­lı­şan­la­rı ra­hat­sız eder. Fa­kat has­ta­ne­nin güç­lü ve za­yıf yön­le­ri­ni bir ra­por ha­lin­de su­na­cak bu ça­lış­ma­nın bir fır­sat ol­du­ğu­nu dü­şü­nen Ya­nık, tüm ça­lı­şan­la­rın, araş­tır­ma sü­re­sin­ce bu ko­mis­yo­na yar­dım­cı ol­ma­sı­nı is­ter. Tüm has­ta­ne­yi ko­mis­yo­na açar.Ko­mis­yon ra­po­ru so­nu­cun­da şun­lar or­ta­ya çı­kar: Mad­di ko­şul­lar, ser­vis­ler ol­duk­ça te­miz ama or­tam çok sı­kı­cı. Çün­kü has­ta­ne yö­ne­ti­mi, bi­ri ken­di­ne za­rar ve­rir kay­gı­sıy­la uzun ko­ri­dor­la­ra sa­hip bu has­ta­ne­nin du­var­la­rı­nı boş bı­ra­kır. Bu da has­ta­la­rın psi­ko­lo­ji­si­ni kö­tü yön­de et­ki­le­mek­te­dir. Gü­ven­lik ile kon­for den­ge­si­nin iyi ayar­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni di­le ge­ti­ren Ya­nık, bu prob­le­me gü­ven­li­ği ze­de­le­me­ye­cek şe­kil­de ko­ri­dor­la­ra çe­şit­li tab­lo­lar asa­rak çö­züm ge­ti­rir. Böy­le­ce uzun ko­ri­dor­la­ra renk­li­lik ge­lir.Ra­po­run di­ğer bir so­nu­cu ise; ça­lı­şan­la­rın tü­ken­me nok­ta­sın­da ol­duk­la­rı ve iş yü­kü­nün çok ağır ol­du­ğu idi. Ya­nık, bu ko­nu­da ken­di göz­lem­le­ri­ne da­ya­na­rak ob­jek­tif bir de­ğer­len­dir­me ya­pı­yor ve şun­la­rı söy­lü­yor: “Oy­sa öy­le de­ğil­di. Ça­lı­şan­la­rın üç­te bi­ri sü­per ça­lı­şı­yor­du, üç­te bi­ri ara sı­ra ça­lı­şı­yor­du, ka­la­nı ise iş­ten ka­çı­yor­du.” Bir yö­ne­ti­cin bu de­ğer­len­dir­me­yi ya­pa­bil­me­si, ça­lış­tı­ğı in­san­la­rı ve yö­ne­ti­mi al­tın­da­ki­le­ri ta­nı­ma­sı her yö­ne­ti­ci­nin ol­maz­sa ol­ma­zı­dır. Böy­le­ce prob­lem­ler ve fır­sat­lar da­ha iyi gö­rü­le­bi­le­cek­tir.Ko­mis­yo­nun ver­di­ği ra­po­ra gö­re; has­ta­ne­de gü­ven ve uz­man ek­sik­li­ği, has­ta­la­rın bah­çe­ye çı­ka­rıl­ma­ma­sı gi­bi so­run­lar mev­cut­tu. So­run­la­rı gö­ren Ya­nık, yö­ne­ti­min tam bir bi­lim ol­du­ğu­nu dü­şü­nür ve bu­nun için yö­ne­tim ala­nın­da yir­mi­den faz­la ki­tap oku­ya­rak bir bi­lim ada­mı ol­ma­nın ya­nın­da ay­nı za­man­da has­ta­ne­de iyi bir yö­ne­tim ser­gi­le­ye­bil­mek için ken­di­si­ni yö­ne­tim ala­nın­da ye­tiş­tir­me­ye ça­lı­şır. Du­rum ana­li­zi ile güç­lü ve za­yıf yön­le­ri­ni gö­ren Ya­nık, ikin­ci önem­li so­ru­su­nu so­rar ve ce­vap­lar: “Ben na­sıl yö­ne­te­ce­ğim?” Bu­nun ce­va­bı ola­rak da, da­ha ya­tay bir yö­ne­tim tar­zı­nı se­çer ve yet­ki­le­ri­ni de­le­ge eder. Fonk­si­yo­nel bi­rim­ler ku­rar, kü­çük bi­rim­le­rin ba­şı­na ko­or­di­na­tör­ler ko­yar ve has­ta­ne­yi or­tak bir akıl­la yö­net­me­ye baş­lar.Yö­ne­ti­min ta­nım­la­rın­dan bi­ri; in­san, bil­gi ve kay­na­ğın ve­rim­li kul­la­nıl­ma­sı ile yön­len­di­ri­le­bil­me­si­dir. Bu çer­çe­ve­de Ya­nık, eği­ti­mi bir nu­ma­ra­ya ko­ya­rak hiz­met ka­li­te­si­ne önem ve­rir ve yap­tı­ğı ça­lış­ma­lar­la ku­ru­mun ge­lir-gi­der den­ge­si­ni sağ­la­ya­rak as­lın­da ta­nı­mı­nı yap­tı­ğı “yö­ne­tim” kav­ra­mı­nı so­mut bir şe­kil­de or­ta­ya ko­yar.Has­ta­ne­de olu­şan ge­lir-gi­der den­ge­sin­de­ki açık­la­rı gö­re­bil­mek adı­na oto­mas­yon sis­te­mi ku­ru­lur. Böy­le­ce, ilaç­lar ve te­da­vi­ler ka­yıt al­tı­na alın­ma­ya baş­la­nır. Ast­la­ra, yet­ki­ler de­le­ge edi­lir ve tam yet­ki ve­ri­lir. Has­ta­ne­de her şey is­ta­tis­tik­ler ile ya­yın­lan­ma­ya baş­la­nır. Böy­le­ce bir per­for­mans de­ğer­le­me­si ya­pıl­mış olur. Ser­vis­ler­de kı­rı­lan cam sa­yı­sı, has­ta­la­rın ne ka­dar bah­çe­ye çı­ka­rıl­dı­ğı gi­bi mad­de­ler, ser­vis şef­le­ri ara­sın­da “iyi şef ol­mak” adı­na bir re­ka­be­ti de baş­la­tır. De­ği­şim sü­re­ci baş­la­mış­tır ar­tık… Bu de­ği­şi­me kar­şı çı­kan­lar da ol­muş­tur. Fa­kat Ya­nık, ça­lış­ma­la­rın­dan vaz­geç­mek ye­ri­ne, ya­pı­lan de­ği­şi­me kar­şı olan­la­rın biz­zat ge­rek­çe­si ile kar­şı­sı­na çık­ma­sı­nı is­ter. De­ği­şim için kol­la­rı sı­va­yan Ya­nık, dün­ya kon­sep­ti ile dün­ya­da­ki ruh has­ta­ne­le­ri­nin mi­ma­ri ya­pı­la­rı­nı gör­mek ve Tür­ki­ye’de da­ha iyi­si­ni ya­pa­bil­mek adı­na baş­he­kim­li­ğe ge­li­şi ile be­ra­ber oluş­tur­du­ğu or­tak akıl eki­bi ile be­ra­ber 7-8 ül­ke ge­zer. Bu ül­ke­ler­de­ki ruh sağ­lı­ğı an­la­yı­şı­nı, has­ta­ne ya­pı­sı­nı göz­lem­le­yen eki­bin 80 say­fa­lık “Tür­ki­ye Ruh Sağ­lı­ğı Üze­ri­ne De­ğer­len­dir­me­ler ve Öne­ri­ler” isim­li bir ra­por ha­zır­la­dı­ğı­nı be­lir­ten Ya­nık söz ko­nu­su ra­por­dan yö­ne­ti­ci­lik­le il­gi­li ba­zı not­la­rı ve anek­dot­la­rı biz­ler­le pay­laş­tı. Uyum­lu bir ekip ça­lış­ma­sı­nın fay­da­la­rın­dan bah­se­den Ya­nık, bü­yük ya­pı­la­rı yö­net­mek ye­ri­ne kü­çük grup­lar ku­ra­rak baş­la­rı­na ko­or­di­na­tör­ler ata­ma­nın iş­le­yen iyi bir sis­tem ol­du­ğu­nu vur­gu­la­dı. De­ği­şim için ön­ce­lik­le an­la­yış­lar ile ki­şi­nin yap­tı­ğı işe ve kar­şı­sın­da­ki in­sa­na da­ir na­sıl bak­tı­ğı­nın çok önem­li ol­du­ğunun al­tı­nı çi­zen Ya­nık, bir ku­rum­da de­ği­şi­min ger­çek­leş­me­si için in­san­la­rın de­ği­şi­mi ya­pa­cak ki­şi ve­ya eki­be gü­ven­me­si ge­rek­ti­ği­ni özel­lik­le vur­gu­la­dı. Gü­ve­nin imaj ça­lış­ma­la­rı ile de­ğil; li­der ve­ya eki­bin ta­vır ve söz­le­rin­de ger­çe­ği ne ka­dar yan­sıt­tı­ğı ile il­gi­li ol­du­ğu­nu be­lir­ten Ya­nık’a gö­re kol­tuk­la­ra bağ­lan­mak, de­ği­şi­min bir nu­ma­ra­lı en­ge­li­dir. Ki­şi­nin bir fonk­si­yon için o mev­ki­de bu­lun­du­ğu­nu gös­te­re­bil­me ce­sa­re­ti­nin önem­li ol­du­ğu­nu be­lir­ten Ya­nık’a gö­re ça­lış­ma­la­rı­mı­zı ne ka­dar mü­kem­me­le ulaş­tır­ma­ya ça­lış­sak da, ku­sur­su­za gi­den yol­da ça­lış­ma­la­rı­mız için her za­man ya­pa­bi­le­ce­ği­miz bir şey­ler ka­la­cak­tır. Mü­him olan, ya­pa­ma­dık­la­rı­mı­zı bil­mek ve bun­la­rı ha­ya­ta ge­çir­mek için dü­şün­dük­le­ri­mi­zi uy­gu­la­ma­ya ko­ya­bil­mek­tir.Ya­nık’ın anek­dot­lar­la renk­le­nen su­nu­mun ar­dın­dan ya­pı­lan yo­rum­lar ve din­le­yi­ci­le­rin so­ru­la­rıy­la prog­ram ni­ha­ye­te er­di.