İbn Haldun’da Mülk Kavramı

Mülk, tasarruf, temellük, tevelli, kuvvet ve sahip olmak manalarına gelir. Mülk sahibine “malik” veya “melik” denir. “Mülk Allah’ındır, Malikül-mülk O’dur” dendiği zaman, her şeyin hakimi, sahibi, mutasarrıfı ve idarecisi O’dur, manası anlaşılır.
İbn Haldun, mülk sözünden devleti, melik kelimesinden de hükümdarı anlar. Saltanat, padişahlık ve mutlakıyet (Monarşi) manasına gelen mülk tarzındaki siyaset ve idarede, bütün halk ve insanlar hükümdarın mülkü sayılır. Sultan, çoban (rai), halk ise sürüdür (raiyye). Hükümdar halk üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulunur, istediği şeyi emreder, istediği şeyi de yasaklar. Çünkü tebaa, onun mülküdür, O ise mülkünde dilediği gibi tasarruf eder. En üstün irade onun iradesidir. İrade-i seniyye, irade-i şahane ve sultanın fermanına kimsenin itiraz hakkı yoktur.

Yazının tamamını okumak için tıklayınız.