Üniversitenin Parçalanışı ve Eğitimin Gayesi*

Tercüme: Ahmet Okumuş

Bugün bir Amerikan Katolik üniversitesinin ayırt edici iddiası ne olmalıdır? Lise sonrası eğitimin nasıl olması gerektiğine dair daha az parçalanmış bir tasavvur inşa ederek ve en iyi seküler üniversitelerde bile neyin feci biçimde yanlış gittiğini teşhis ederek, seküler muadillerine meydan okumak olmalıdır. Katolik bakış açısına göre, çağdaş seküler üniversite Katolik olmadığı için yanlışa düşmüş değildir. Yanlışa düşmüştür, çünkü üniversite olamamaktadır.Oysa Katolik üniversiteleri de bu iddiayı sahiplenmekten uzak görünüyorlar; zira pek çoğunun yöneticisi, zaten kendileri de birbirini taklit eden pek muteber seküler muadillerini taklit etmeyi kafasına koymuş görünüyor. Böyle olunca Notre Dame’ı asabi bir halde Duke’ü gözetlerken bulur, Duke’ü de asabi bir halde Princeton’ı gözetlerken yakalarız. Peki, bu tavrı bu denli yozlaştırıcı hale getiren nedir? Seküler üniversitede yanlış giden ne olmuştur?

Bazı harcı âlem ve alelade hakikatlerle başlayalım. 19.yüzyıl’dan beri Amerikan üniversitelerinde çalışılan disiplinlerin sayısı istikrarlı biçimde katlanarak arttı. Felsefeye, psikoloji ve daha sonra iktisada dönüşen siyasi iktisat eklendi; daha sonra da siyaset bilimi, sosyoloji ve antropoloji eklendi. Matematiğe ve fiziğe, kimya ve biyoloji eklendi. Aynı zamanda bu disiplinlerin her birinde alt disiplinler katlanarak arttı. Aynı şey Yunan ve Latin dili ve edebiyatlarında da oldu. Bunlara önce İngilizce; ardından Fransızca, Almanca ve İtalyanca; daha sonra Rusça, Çince, Arapça ve Farsça katıldı. Tarihi çalışmalarda da katlanarak artma yaşandı. Amerika, Avrupa, Asya, Afrika, Antik çağ, Ortaçağlar, modern, siyasi, sosyal ve iktisadi tarihler… Yine tüm bu alanlarda gelişmekte olan bir alt ya da alt-alt disiplinler katmanını fark etmek mümkün. Yaratıcı yazıma giriş, tiyatro sanatları ve sair alanları saymıyorum bile…

Yazının tamamını okumak için tıklayınız.

* Alasdair MacIntyre, “The End of Education: The Fragmentation of the American University”, Commonweal,vol. CXXXIII, nu. 18 (20 Ekim 2006).